Zelfvertrouwen

“De kamer is leeg, de auto gepakt, afscheidscadeaus uitgewisseld en mooie woorden gesproken.” Zo had ik gepland op donderdag 9 september mijn finale bericht uit de middle of Danish nowhere te beginnen. Helaas liep alles anders en had ik die bewuste dag alles behalve zin om u met een lollig verhaal te verblijden. Overigens heb ik die dag in de zeer vroege ochtend wel het één en ander geschreven, maar heb uiteindelijk besloten dat dat stukje de censuur niet kon doorstaan…

Dit klinkt allemaal dramatisch. Maar wat is er sinds mijn laatste bericht dan allemaal gebeurd? Voor wie het zich nog kan herinneren, de eerste poging om een afsluitend vliegexamen te doen eindigde de avond van te voren met een afgelasting vanwege slecht weer. Enkele dagen later toen de wind was gaan liggen, de regen verdwenen en de bewolking opgetrokken, traden mijn klasgenoten en ik echter alsnog aan voor een nieuwe poging.

Van ons vieren was ik die dag als laatste ingedeeld. Hoewel er van mijn drie voorgangers twee het examen niet succesvol afrondden had ik sterk de indruk dat deze examinator niet overdreven kritisch is en voor kleine fouten redelijk vergevingsgezind. Ook had hij mij een niet al te moeilijke route gegeven voor dit examen: een vlucht naar vliegveld Esbjerg en terug. Al vanaf het begin van de studie staat Esbjerg bekend als één van de makkelijkere vliegvelden, zo niet het makkelijkste, om je examen te doen. Deze gegevens opgeteld bij het uiterst vriendelijke weer van die dag maakten dat ik op het moment suprême vol zelfvertrouwen in het vliegtuig stapte in de overtuiging dat ik nog anderhalf uur zou vlammen en dan mijn koffers zou gaan pakken.

Helaas liep het allemaal even anders. Routineus maakte ik het vliegtuig klaar voor vertrek, deed ik alle checks en taxiede ik naar de startbaan. “So far, so good!” Alles leek geolied te verlopen. Na de klaring om op te stijgen opende ik het gas en na een flinke aanloop zakte voor het laatst het beton van Flyvestation Skrydstrup onder mijn wielen weg. Zo dacht ik althans…

Nog geen minuut later veranderde dit beeld helaas volkomen. Zoals in een vorig bericht al eens heb uitgelegd gaat de opleiding op tweemotorige vliegtuigen vooral over het hoe om te gaan met de situatie dat één van beiden uitvalt. Een cruciaal moment waarop zich dit kan voordoen is net na de start. Vol verwachting zat ik dan ook te wachten tot vlieginstructeur Kurt, die voor de gelegenheid naast mij zat, één van beide motoren gesimuleerd zou laten uitvallen.

Honderden keren had ik in mijn hoofd deze situatie geoefend en toen het dan ook volkomen verwacht gebeurde nam ik direct actie. Routineus en vol zelfvertrouwen deed ik alle handelingen. Helaas naar achteraf bleek met iets teveel zelfvertrouwen en iets te routineus… Tijdens het oefenen in mijn hoofd had ik zonder er bij na te denken voorturend een storing aan de linker motor en u raadt het misschien al: in dit geval had vlieginstructeur Kurt besloten de rechter motor te laten uitvallen. Toen ik dan ook overging tot het uitschakelen van de defecte motor werd het ineens erg stil in het vliegtuig en was mijn examen nog voor het goed en wel begonnen was alweer over. En daarmee stond de teller dus op drie gezakten in een klas van vier. Geen beste score en voor mij persoonlijk een behoorlijke deuk in mijn ego!

Daags daarna maakten klasgenoot Remco en ondergetekende desondanks toch een ritje over de authentieke Deutsche Staubahn. Helaas niet zoals gepland voor het laatst, maar slechts voor een weekend in het vaderland om de frustratie wat af te reageren en daarna terug te keren voor een nieuwe poging. Die poging kwam op donderdag de 16e. Ook deze dag waren de weersomstandigheden uitermate vriendelijk te noemen en stonden wij ingepland met de zelfde, zeer milde en vergevingsgezinde examinator. Wel moest ik dit keer naar vliegveld Sonderborg, dat juist bekendstaat als het moeilijkste vliegveld om je examen te doen. Dit keer stapte ik dan ook met iets minder zelfvertrouwen in het vliegtuig. Desalniettemin werden die avond afscheidscadeaus uitgewisseld, mooie woorden gesproken en was de volgende dag mijn kamer leeg en mijn auto gepakt voor de allerlaatste rit over de authentieke Deutsche Staubahn van de middle of Danish nowhere naar Vaderlandsche bodem. Daar ben ik ondertussen alweer anderhalve week druk aan de studie voor het allerlaatste deel van de opleiding.

Mooi-weer-piloten

Al enkele dagen was de sfeer in mijn klas bedompt en bedrukt. De reden? Het allerlaatste examen, waarmee de tijd hier in Denemarken wordt afgerond, kwam met rasse schreden dichterbij. Al vanaf dag één van ons verblijf hier in Denemarken wordt er door een ieder die een luisterend oor vindt verteld dat dit het moeilijkste examen is dat je ooit in je vliegende bestaan zult ondergaan. Schattingen over de kans dit examen niet te halen lopen uiteen van één op de vier tot zelfs één op de drie. Dat zijn natuurlijk geen cijfers om vrolijk van te worden. Zeker niet als je bedenkt dat onze klas bestaat uit vier personen, die allemaal op de zelfde dag examen zouden doen. Statistisch gezien moet er dus zeker één van ons zakken. Maar wie? Na één of meerdere recente, slechte ervaringen in het vliegtuig leek een ieder zichzelf ineens de kans toe te dichten dit potentiële slachtoffer te worden. Elk van ons had hiervoor zo zijn eigen redenen en ook ikzelf, die tot nu toe best heel aardig heb gevlogen en de test die toegang biedt tot het examen vorige week zonder al te veel problemen heb doorstaan, raakte veel van mijn zelfvertrouwen kwijt na een plotseling onverwacht slechte vlucht twee dagen voor de geplande datum.

In een dergelijk onrustige situatie wil je natuurlijk niets aan het toeval overlaten en probeer je alle voorwaarden te scheppen om het examen in harmonieuze omstandigheden af te leggen. Helaas leek het er op dat ook dat niet ging lukken. Het begon er al mee dat vlieginstructeur Kurt ons vorige week vertelde dat de aan ons aangewezen examinator de veelzeggende bijnaam “the butcher” heeft. Verder zouden ons aller examens, totaal dus vier in getal, tegen wat gebruikelijk is in op één dag worden afgenomen. Dat betekent dat de laatste kandidaat de hele dag moet wachten en dan pas laat aan de beurt is. En u raadt het natuurlijk al deze enigszins ongunstige rol viel mij te beurt. Als klap op de vuurpijl verklaarde vlieginstructeur Rune over deze situatie ook nog eens dat de examinator bij de laatste kandidaat waarschijnlijk snel klaar wil zijn en dus een kort maar zeer heftig examen zal ensceneren. Maar wat nog veel erger zou zijn, zo verklaarde Rune, is dat als hij de rest van de dag nog niemand zou hebben laten zakken hij waarschijnlijk erg streng zou zijn bij de laatste vlucht. Hoewel ik niet alles van dit relaas even serieus neem was er al met al dus genoeg om mij zorgen over te maken.

De grootste zorg voor de meesten van ons kwam echter van de weersdienst. Al enkele dagen leek het weer vandaag marginaal te worden. Een nawee van orkaan Bill, die eerder in het Caribisch gebied voor het nodige onheil zorgde, zou op de dag van het examen net noord van Denemarken liggen. Dit zou zorgen voor de nodige regen en lage bewolking. Nu wil het feit dat het examen dat wij moeten doen nu juist gericht is op het vliegen met behulp van instrumenten. Dit in tegenstelling tot het vorige examen dat geheel op zicht buiten de cockpit moest worden uitgevoerd. Het voordeel van deze techniek is dat ook onder slechte weerscondities, met weinig zicht en een lage wolkenbasis, kan worden gevlogen. Prima omstandigheden om de vaardigheden in deze kunst in de praktijk te demonstreren zou je dus zo denken. Helaas is er nog een weersfenomeen dat past bij een gewezen orkaan en dat is, zoals de geachte lezer wel zal weten, veel wind. En dat is nu juist iets dat je, zeker indien het uit de verkeerde hoek waait, niet kunt gebruiken. Vooral bij start en landing maakt teveel wind dwars op de baan het vliegen niet alleen moeilijk, maar indien het te hard wordt zelfs illegaal. En iets illegaals doen op je examen dat kan natuurlijk niet. En daarom bereikte ons gisteravond om 22:00 uur, toen ik net klaar was met alle berekeningen voor een gedegen vluchtplanning, het bericht dat onze examens die voor vandaag gepland stonden helaas geen doorgang zouden vinden.

Natuurlijk biedt dit uitstel van executie zo zijn voordelen. Op een andere dag zijn de weersomstandigheden om te vliegen waarschijnlijk beter. Mogelijk krijgen we voor die dag zelfs een andere examinator toegewezen die naar een wat vriendelijker bijnaam luistert en mogelijk worden de kaarten opnieuw geschud en hoef ik niet meer aan het einde van een lange dag wachten mijn examen af te leggen. Maar uiteraard heeft het ook nadelen. Had ik vandaag wel examen gedaan en was ik geslaagd, dan was er vanavond een feestje gevierd en zou ik morgen in de auto zitten om de middle of Danish nowhere definitief te verruilen voor den vaderlandsche bodem. Maar wat ik nog het ergste vind: alle inspanningen om ons te leren vliegen in slechte weersomstandigheden ten spijt blijken we, nu het puntje bij het paaltje komt, dus toch nog gewoon mooi-weer-piloten!